มติคณะรัฐมนตรีวันที่ 12 มิถุนายน 2561 (ครม.สัญจรไปจังหวัดนครสวรรค์) มีเรื่องน่าสนใจ โดยเฉพาะการอนุมัติโครงการต่างๆ ในพื้นที่จังหวัดนครสวรรค์ จังหวัดกำแพงเพชร จังหวัดพิจิตร จังหวัดอุทัยธานี โดยเรื่องที่เกียวกับการใช้วัฒนธรรมมาส่งเสริมการสร้างอาชีพ โดยมีข้อมูลจากมติครม. เรื่อง แนวทางพัฒนางานวัฒนธรรมเพื่อสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้แก่ชุมชนท้องถิ่น ในกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2
แนวทางใช้วัฒนธรรมสร้างอาชีพ
คณะรัฐมนตรีมีมติรับทราบแนวทางพัฒนางานวัฒนธรรมเพื่อสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้แก่ชุมชนท้องถิ่น ในกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2 ตามที่กระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) เสนอ สรุปสาระสำคัญได้ ดังนี้
1. แผนพัฒนาภาคเหนือ ในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) มีเป้าหมายที่จะพัฒนาภาคเหนือ ให้เป็น “ฐานเศรษฐกิจสร้างสรรค์มูลค่าสูง เชื่อมโยงเศรษฐกิจกับประเทศในกลุ่มอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง” โดยประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 1 พัฒนาการท่องเที่ยวและธุรกิจบริการต่อเนื่องให้มีคุณภาพ เน้นการสร้างมูลค่าเพิ่มอย่างยั่งยืน และกระจายประโยชน์อย่างทั่วถึง รวมทั้งต่อยอดการผลิตสินค้าและบริการที่มีศักยภาพสูงด้วยภูมิปัญญาและนวัตกรรม โดยมีแนวทางการพัฒนาที่สำคัญ ได้แก่ (1) พัฒนากลุ่มท่องเที่ยวที่มีศักยภาพตามแนวทางการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ (2) กลุ่มท่องเที่ยวมรดกโลก (3) กลุ่มท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ และ (4) กลุ่มท่องเที่ยวที่มีเป้าหมายเฉพาะ
2. แผนพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2 (พ.ศ. 2560 – 2564) ได้กำหนดวิสัยทัศน์เป็น “ศูนย์กลางธุรกิจข้าว สินค้าเกษตรปลอดภัย การท่องเที่ยวธรรมชาติและวัฒนธรรมล้ำค่าระดับประเทศ” โดยประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 พัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยวตามมาตรฐานเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ เน้นการเชื่อมโยงการท่องเที่ยวธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมการท่องเที่ยวเชิงเกษตรให้เป็นที่รู้จักและยอมรับของนักท่องเที่ยว ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ โดยมีแนวทางการพัฒนาและฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยวตามมาตรฐานการท่องเที่ยว พัฒนาสินค้า บริการและปัจจัยสนับสนุนการท่องเที่ยวให้ได้มาตรฐาน พัฒนาตลาดการท่องเที่ยว
3. การดำเนินงานวัฒนธรรมในพื้นที่กลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2 มีการดำเนินงานวัฒนธรรมระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 - 2560 ที่สำคัญ ได้แก่
3.1 พัฒนาแหล่งประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรม เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ได้แก่ (1) การพัฒนาอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร (2) การขุดค้น บูรณะและพัฒนาแหล่งโบราณสถาน จำนวน 9 แห่ง และ (3) ประกาศต้นไม้สำคัญเป็นรุกขมรดกของแผ่นดิน 3 ต้น
3.2 ส่งเสริมกิจกรรมทางศิลปวัฒนธรรมเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ได้แก่ (1) ส่งเสริมตลาดประชารัฐ ตลาดวัฒนธรรม ถนนสายวัฒนธรรม 10 แห่ง (2) ชุมชนวัฒนธรรม และแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของชุมชน 32 แห่ง (3) ส่งเสริมเทศกาลประเพณีเพื่อการสืบสานและการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม เช่นเทศกาลตรุษจีนปากน้ำโพ งานนมัสการหลวงพ่อเพชร งานเจ้าพ่อเจ้าแม่ ชุมแสง ประเพณีตักบาตรเทโวโรหนะ แข่งเรือยาว นบพระ-เล่นเพลง (4) ส่งเสริมสนับสนุนศิลปิน การแสดงพื้นบ้านและมรดกภูมิปัญญา เช่น การแสดงลิเก เพลงพื้นบ้าน การแสดงของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ และประกาศขึ้นทะเบียนมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม 12 รายการ
3.3 ขับเคลื่อนการดำเนินงานตามแผนแม่บทส่งเสริมคุณธรรมแห่งชาติ โดยส่งเสริมคุณธรรม “พอเพียง วินัย สุจริต จิตอาสา” ได้แก่ (1) พัฒนาโรงเรียนคุณธรรมต้นแบบ “บางมูลนากโมเดล” (2) ผลักดันจังหวัดพิจิตรเป็นจังหวัดส่งเสริมคุณธรรมนำร่อง 1 ใน 4 จังหวัดของประเทศ และ (3) ส่งเสริมองค์กรคุณธรรม 181 แห่งชุมชนคุณธรรม 121 แห่ง
ผลจากการดำเนินงานที่ผ่านมาส่งผลให้มีนักท่องเที่ยวเข้ามาท่องเที่ยวในกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2 ในปี 2560 จำนวน 4,198,098 คน เป็นชาวไทย 4,072,657 คน ชาวต่างชาติ 75,441 คน มูลค่าทางเศรษฐกิจกว่า 7,684.99 ล้านบาท
แผนใหญ่ 4 ประเด็น
4. วธ. ร่วมกับภาคประชารัฐกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2 ได้จัดทำแนวทางพัฒนางานวัฒนธรรมเพื่อสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้แก่ชุมชนท้องถิ่นมีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างคนดี สังคมดี สร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้แก่ชุมชน โดยนำทุนทางวัฒนธรรมมาสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ บนฐานทรัพยากรทางวัฒนธรรมที่สะท้อนถึงอัตลักษณ์ วิถีชีวิตและภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม โดยกำหนดประเด็นการพัฒนาไว้ 4 ด้าน ดังนี้
ประเด็นที่ 1 พัฒนาศักยภาพแหล่งประวัติศาสตร์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้และการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม โดยพัฒนาศักยภาพอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชรอุทยานเมืองเก่าพิจิตร โบราณสถาน ศาสนสถาน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ต้นไม้สำคัญที่เป็นรุกขมรดกของแผ่นดิน ชุมชนท่องเที่ยว และแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมท้องถิ่น โดยการปรับปรุงทั้งด้านกายภาพ ภูมิทัศน์ สิ่งอำนวยความสะดวก การรักษาความปลอดภัยการบริการ การนำระบบเทคโนโลยีและสารสนเทศสมัยใหม่มาใช้ รวมทั้งจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้และการท่องเที่ยวในแหล่งประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมต่าง ๆ รวมทั้งมีข้อเสนอจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์พิจิตร และพิพิธภัณฑ์เมืองนครสวรรค์และอุทัยธานี
ประเด็นที่ 2 พัฒนาผลิตภัณฑ์และส่งเสริมกิจกรรมทางวัฒนธรรม โดยส่งเสริมการพัฒนาและขยายผลตลาดประชารัฐ ตลาดวัฒนธรรม ถนนสายวัฒนธรรม เทศกาลประเพณี กีฬาและการละเล่นพื้นบ้าน สินค้า ผลิตภัณฑ์ของฝากของที่ระลึกชุมชนเพิ่มมากขึ้นจากเดิมไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 รวมทั้งพัฒนาและเชื่อมโยงเส้นทางท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมทั้งในชุมชนท้องถิ่นและพื้นที่ใกล้เคียง
ประเด็นที่ 3 ส่งเสริมศิลปินพื้นบ้าน โดยส่งเสริมศิลปินพื้นบ้านให้รวมกลุ่มจัดตั้งชมรม สมาคม เพื่อดำเนินงานร่วมกัน จัดให้มีลานวัฒนธรรมและเวทีการแสดงให้กับศิลปินพื้นบ้าน ส่งเสริมการถ่ายทอดองค์ความรู้และสร้างศิลปินรุ่นใหม่ ส่งเสริมชุมชนลิเกให้เป็นชุมชนท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ส่งเสริมวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ รวมทั้งมีข้อเสนอเชิงนโยบายให้จังหวัดพิจิตรและนครสวรรค์เป็นเมืองแห่งลิเก
ประเด็นที่ 4 ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม โดยพัฒนาและขยายผลจังหวัดคุณธรรม องค์กรคุณธรรม และชุมชนคุณธรรม เพิ่มขึ้นร้อยละ 30 เพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมแก่ประชาชนในทุกระดับ
หากทุกภาคส่วนได้ดำเนินการตามแนวทางดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง จะส่งผลให้เกิดสังคมดี มีคุณธรรม มีรายได้จากการท่องเที่ยว สินค้าและบริการทางวัฒนธรรมเพิ่มขึ้นไม่น้อยกว่าร้อยละ 10 ต่อปี
5. แผนงาน/โครงการ ที่ควรได้รับการสนับสนุนในปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 – 2564
วธ. ได้รวบรวมแผนงาน/โครงการที่สำคัญและเห็นควรได้รับการสนับสนุนงบประมาณเพื่อดำเนินการของกลุ่มจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง 2 ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 – 2564จำนวน 77 โครงการ วงเงินงบประมาณทั้งสิ้น 770,137,000 บาท
(ข้อมูลจากมติครม.นี้มีประโยชน์ในการใช้อ้างอิงเพื่อติดตามความคืบหน้าต่างๆ จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง)
#